mgr inż. Ireneusz Bugański
Katedra Fizyki Fazy Skondensowanej, WFiIS AGH
"Wpływ nieporządku na obraz dyfrakcyjny struktur aperiodycznych"
Zapraszamy serdecznie na Środowiskowe Seminarium Fizyki Ciała Stałego, które odbędzie się 16 grudnia (środa) 2015 o godz. 9:00 w sali 224 (pawilon C 1) Katedry Fizyki Ciała Stałego, Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH.
Odkrycie struktur kwazikrystalicznych o dalekozasięgowym uporządkowaniu,
pozbawionych symetrii translacyjnej, stanowiło przełom w dziedzinie
krystalografii. Nowa krystalografia stanęła przed nietrywialnym zadaniem
matematycznego opisu struktury krystalicznej układów aperiodycznych.
Powszechnie stosowane modele wielowymiarowy czy klastrowy stanowiły
kamień milowy w dziedzinie rozwiązywania struktury kwazikrystalicznej
przy użyciu dyfrakcji rentgenowskiej. Uwzględnienie nieporządku jest
jednakowoż w tych modelach problematyczne. Wpływ przeskoków fazonowych,
charakterystycznych dla kwazikryształów, na natężenia pików
dyfrakcyjnych opiera się na uogólnieniu czynnika Debye'a-Wallera znanego
dla fononów. O ile piki dyfrakcyjne o relatywnie wysokim natężeniu są
dobrze opisywane przez tą poprawkę, o tyle piki o natężeniu 10-3, 10-4
względem piku zerowego są niedoszacowane. Uwzględnianie ich tym samym w
procesie udokładniania struktury bieżącymi modelami jest bezcelowe. Opis
nieporządku, zarówno fazonowego jak i fononowego, w modelu średniej
komórki elementarnej pozwala na dokładne obliczenie czynnika struktury
nawet dla słabych pików. Umożliwi to poszerzenie zakresu pików, dla
których struktura jest rozwiązywana. Wyniki prezentowane są dla tilingu
Penrose'a i jednowymiarowego ciągu Fibonacci'ego.